تفاوت بین خطای زمان کامپایل و زمان اجرا چیست

---

خطاهای زمان کامپایل و زمان اجرا دو نوع خطایی هستند که در طول توسعه نرم‌افزار رخ می‌دهند و در مراحل مختلفی از فرآیند توسعه و اجرای کد شناسایی می‌شوند. درک تفاوت بین این دو نوع خطا برای رفع اشکال و نوشتن کد با کیفیت بسیار مهم است.

**1. خطاهای زمان کامپایل (Compile-Time Errors):**

* **زمان وقوع:** این خطاها در مرحله کامپایل (هنگام ترجمه کد منبع به کد اجرایی توسط کامپایلر) شناسایی می‌شوند.
* **علت:** معمولاً ناشی از نقض قوانین دستوری زبان برنامه‌نویسی هستند. این خطاها نشان می‌دهند که کد منبع به درستی نوشته نشده است و کامپایلر نمی‌تواند آن را به کد اجرایی تبدیل کند.
* **مثال‌ها:**
* غلط املایی کلمات کلیدی (مانند `whille` به جای `while`)
* فراموش کردن علامت سمی‌کالن (`;`) در انتهای یک دستور
* استفاده از متغیری که تعریف نشده است.
* اشتباه در تعداد و نوع آرگومان‌های یک تابع.
* عدم تطابق نوع داده‌ای (Type Mismatch)
* **پیام خطا:** کامپایلر معمولاً پیام‌های خطای واضحی ارائه می‌دهد که مکان دقیق خطا و نوع آن را مشخص می‌کند.
* **نتیجه:** کامپایلر از ایجاد فایل اجرایی جلوگیری می‌کند تا زمانی که تمام خطاهای زمان کامپایل برطرف شوند.
* **اهمیت:** این خطاها معمولاً آسان‌تر از خطاهای زمان اجرا قابل شناسایی و رفع هستند، زیرا کامپایلر به طور مستقیم به مشکل اشاره می‌کند.

**2. خطاهای زمان اجرا (Run-Time Errors):**

* **زمان وقوع:** این خطاها در زمان اجرای برنامه (زمانی که کد اجرایی در حال اجرا است) رخ می‌دهند.
* **علت:** این خطاها معمولاً ناشی از شرایط غیرمنتظره‌ای هستند که در زمان کامپایل قابل پیش‌بینی نبوده‌اند. این شرایط می‌توانند شامل ورودی‌های نامعتبر، مشکلات سخت‌افزاری یا شرایط غیرمنطقی در کد باشند.
* **مثال‌ها:**
* تقسیم بر صفر
* دسترسی به آرایه‌ای خارج از محدوده
* اشاره‌گر null
* خطاهای ورودی/خروجی (مانند تلاش برای خواندن از فایلی که وجود ندارد)
* کمبود حافظه
* خطاهای منطقی (که باعث می‌شوند برنامه نتایج نادرستی تولید کند، اما باعث خرابی نمی‌شوند)
* **پیام خطا:** پیام‌های خطای زمان اجرا ممکن است کمتر واضح باشند و مکان دقیق خطا را به طور دقیق مشخص نکنند.
* **نتیجه:** معمولاً منجر به توقف غیرمنتظره برنامه (crash) یا رفتار غیرقابل پیش‌بینی می‌شوند. در برخی موارد، ممکن است برنامه بدون خطا به کار خود ادامه دهد، اما نتایج نادرستی تولید کند (به خصوص در مورد خطاهای منطقی).
* **اهمیت:** این خطاها می‌توانند بسیار مشکل‌ساز باشند، زیرا شناسایی و رفع آن‌ها دشوارتر است. آنها اغلب نیاز به بررسی دقیق کد و استفاده از ابزارهای اشکال‌زدایی (debugging) دارند.

**جدول خلاصه:**

| ویژگی | خطای زمان کامپایل | خطای زمان اجرا |
|---------------|--------------------------------------------------------|----------------------------------------------------------|
| زمان وقوع | هنگام کامپایل کد