چرخه عمر توسعه نرم‌افزار چیست و چه مراحلی دارد

---

چرخه عمر توسعه نرم‌افزار (Software Development Life Cycle یا SDLC) یک چارچوب گام به گام است که فرآیند ساخت و نگهداری نرم‌افزار را از ابتدا تا انتها مشخص می‌کند. هدف اصلی SDLC، تولید نرم‌افزاری با کیفیت بالا است که نیازهای مشتری را برآورده کرده و در عین حال قابل پیش‌بینی، مدیریت‌پذیر و مقرون به صرفه باشد.

SDLC فقط برای کدنویسی نیست. بلکه شامل برنامه‌ریزی، طراحی، آزمایش، استقرار و نگهداری نرم‌افزار نیز می‌شود. به عبارت دیگر، SDLC کل فرآیند از لحظه‌ای که ایده یک نرم‌افزار شکل می‌گیرد تا زمانی که دیگر استفاده نمی‌شود را در بر می‌گیرد.

**مراحل اصلی SDLC (چرخه عمر توسعه نرم‌افزار):**

این مراحل بسته به مدل SDLC انتخابی می‌توانند کمی متفاوت باشند، اما به طور کلی شامل موارد زیر هستند:

1. **برنامه‌ریزی (Planning):**
* **هدف:** تعریف محدوده پروژه، اهداف، نیازمندی‌ها، منابع و زمانبندی.
* **فعالیت‌ها:**
* بررسی امکان‌سنجی (Feasibility Study)
* تعیین اهداف و استراتژی‌های پروژه
* برآورد منابع (مالی، انسانی، زمانی)
* تعیین محدوده پروژه (چه چیزهایی شامل می‌شود و چه چیزهایی نمی‌شود)
* تدوین طرح مدیریت پروژه (Project Management Plan)
* شناسایی ریسک‌ها و برنامه‌ریزی برای مدیریت آنها
* تعیین تکنولوژی‌ها و ابزارهای مورد استفاده
2. **تحلیل نیازمندی‌ها (Requirements Analysis):**
* **هدف:** جمع‌آوری، مستندسازی و تحلیل دقیق نیازمندی‌های مشتری و ذینفعان.
* **فعالیت‌ها:**
* برگزاری جلسات با مشتری و ذینفعان
* مصاحبه با کاربران
* بررسی اسناد و سیستم‌های موجود
* تعریف نیازمندی‌های عملکردی (Functional Requirements) - نرم‌افزار چه کاری باید انجام دهد؟
* تعریف نیازمندی‌های غیرعملکردی (Non-Functional Requirements) - کیفیت و ویژگی‌های نرم‌افزار (مانند کارایی، امنیت، قابلیت اطمینان)
* تهیه سند نیازمندی‌های نرم‌افزار (Software Requirements Specification - SRS)
3. **طراحی (Design):**
* **هدف:** تبدیل نیازمندی‌ها به یک طرح مفهومی و فنی برای پیاده‌سازی نرم‌افزار.
* **فعالیت‌ها:**
* طراحی معماری نرم‌افزار (Architecture Design)
* طراحی پایگاه داده (Database Design)
* طراحی رابط کاربری (User Interface - UI Design) و تجربه کاربری (User Experience - UX Design)
* طراحی جزئیات ماژول‌ها و اجزای نرم‌افزار
* تهیه مستندات طراحی (Design Documents)
4. **پیاده‌سازی (Implementation/Coding):**
* **هدف:** نوشتن کد نرم‌افزار بر اساس طرح‌های انجام شده در مرحله طراحی.
* **فعالیت‌ها:**
* کدنویسی ماژول‌ها و اجزای نرم‌افزار
* ادغام کدها و ایجاد یک سیستم یکپارچه
* انجام تست‌های اولیه (Unit Testing)
* مستند